8/02/2008

51. Αφιέρωμα: Ντίνος Χριστιανόπουλος


Αφιέρωμα:
Ντίνος Χριστιανόπουλος


Ο Ντίνος Χριστιανόπουλος γεννήθηκε στην πόλη της Θεσσαλονίκης το 1931. Έχει γράψει ποίηση και τραγούδια. Η ιδιαιτερότητά του, αντί να γίνει βραχνάς, έγινε μούσα στα επιδέξια χέρια του μυαλού του.

Γράφει για όλους: για τους άνδρες, τις γυναίκες, τα παιδιά, μα κυρίως για «τ’ αγόρια που δεν γίνονται ποτέ άνδρες». Εκδίδει ποιήματα, όπου περιγράφει την τραγικότητά του, σε μια εποχή που το όλο θέμα της αρσενοκοιτίας, ήταν ταμπού κι απαγορευμένο. Κι αυτό είναι που τον κάνει τόσο σπουδαίο.

Στα ποιήματά του, διακρίνεται ο προσωπικός του πόνος, στην αναζήτηση μιάς αδελφής (η λέξη χωρίς εισαγωγικά) ψυχής, ή έστω μιάς νύχτας χωρίς μοναξιά. Εξών αυτού όμως, μερικά ποιήματα ξενίζουν τον σύγχρονο αναγνώστη, κυρίως για την στερεότυπη εικόνα του άνδρα που έχει παγιδεύσει ο ποιητής μέσα στο μυαλό του. Ας μην τον κρίνουμε απόλυτα και μ’ ελαφρά την καρδία. Ο Χριστιανόπουλος πας κάνει την τιμή, μέσω των ποιητικών, μικρών ψυχογραφημάτων του, να μας μεταφέρει λίγη από την μυρουδιά μιάς άλλης εποχής —της δικής του εποχής.

Ας βουτήξουμε λοιπόν σε δώδεκα ποιήματά του (που πραγματικά με παίδεψε η επιλογή τους, ανάμεσα σε τόσα άλλα υπέροχα που έμειναν απ’ έξω), κι ας ξεκινήσουμε με το αγαπημένο μου, αυτό που με εκφράζει στο εκατό τοις εκατό.




1. ΑΚΑΤΑΛΛΗΛΟΣ ΓΙΑ ΤΡΥΦΕΡΟΤΗΤΑ

Είσαι ο πρώτος που μου πρότεινες έρωτα.
Η πρότασή σου με αναστατώνει.
Νιώθω ακατάλληλος για τρυφερότητα.
‘Ως τώρα χτυπιόμουν από τοίχο σε τοίχο.
Συνήθισα σε ψίχουλα και παρακάλια.

Πές το μαζοχισμό, πές το όπως θέλεις,
Νιώθω ακατάλληλος για τρυφερότητα.

2. ΕΝΟΣ ΛΕΠΤΟΥ ΣΙΓΗ

Εσείς που βρήκατε τον άνθρωπό σας
κι έχετε ένα χέρι να σας σφίγγει τρυφερά,
έναν ώμο ν’ ακουμπάτε την πίκρα σας,
ένα κορμί να υπερασπίζει την έξαψή σας,

κοκκινίσατε άραγε για την τόση ευτυχία σας,
έστω και μια φορά;
είπατε να κρατήσετε ενός λεπτού σιγή
για τους απεγνωσμένους;

3. ΤΟΣΗ ΛΑΤΡΕΙΑ, ΤΟΣΗ ΤΡΥΦΕΡΟΤΗΤΑ

«Δυό μήνες του πωλούσα έρωτα,
τού ’φαγα κάμποσα λεφτά».
Τυχαία τ’ άκουσα σ’ ένα λεωφορείο
και σφίχτηκε η καρδιά μου.

Για ποιόν να το έλεγαν άραγε;
Αύριο θα το πουν και για μένα.
Τόση λατρεία, τόση τρυφερότητα,
όλα καταλήγουν στον νταβά.

4. ΝΥΧΤΑ, ΧΑΡΙΣΕ ΜΟΥ ΕΝΑ ΚΟΡΜΙ

Νύχτα, χάρισέ μου ένα κορμί,
να χορτάσω κι απόψε την έξαψή μου,
να σκοτώσω κι απόψε την απόγνωσή μου,
δεν τα αντέχω πιά αυτά τα δρομολόγια,
αυτόν τον παιδεμό πίσω από τα ξένα ίχνη.

Νύχτα, χάρισέ μου ένα κορμί,
δεν εξετάζω αν το στήθος είναι όμορφο,
αν τα μπράτσα είναι ψημένα στη δουλειά,
ούτε και νοιάζομαι για των ματιών το χρώμα,
όνομα, επάγγελμα και ηλικία.

Νύχτα, χάρισέ μου ένα κορμί,
έστω και για μισή ώρα, για ένα δεκάλεπτο·
σου τάζω πρώτα πρώτα το κορμί μου,
σου τάζω το μέλλον μου,
σου τάζω κάτι περισσότερο: την ψυχή μου—

χάρισέ μου ένα κορμί.

5. ΚΑΤΑΤΡΕΓΜΕΝΟΙ

Σαν τους αριστερούς σας αγαπώ, αδέλφια μου·
κι αυτοί κι εμείς διαρκώς κατατρεγμένοι:
αυτοί για το ψωμί —εμείς για το κορμί,
αυτοί για λευτεριά —εμείς για έρωτα,
για μια ζωή δίχως φόβο και χλεύη.

Σαν τους αριστερούς σας αγαπώ, αδέλφια μου,
παρόλο που κι αυτοί μας κατατρέχουν.

6. Η ΘΑΛΑΣΣΑ

Η θάλασσα είναι σαν τον έρωτα:
Μπαίνεις και δεν ξέρεις αν θα βγείς.

Πόσοι δεν έφαγαν τα νιάτα τους—
μοιραίες βουτιές, θανατερές καταδύσεις,
γράμπες, πηγάδια, βράχια αθέατα,
ρουφήχτρες, καρχαρίες, μέδουσες.

Αλίμονο αν κόψουμε τα μπάνια
μόνο και μόνο γιατί πνίγηκαν πεντέξι.
Αλίμονο αν προδώσουμε τη θάλασσα
γιατί έχει τρόπους να μας καταπίνει.

Η θάλασσα είναι σαν τον έρωτα:
Χίλιοι τη χαίρονται —ένας την πληρώνει.


«Ποιήματα»
Συγγραφέας: Ντίνος Χριστιανόπουλος
Εκδόσεις: Ιανός
ISBN: 960-7827-08-2
Αρ. σελίδων: 136



7. ΒΑΡΔΑΡΗ 1977

Σα στολισμένο σαλονάκι το Βαρδάρι υποδέχεται κάθε βράδυ τα φαντάρια του, και σαν τις οικοδέσποινες οι αδελφές τα φιλεύουν κουνήματα και χαρτζιλίκια. Μοναχικοί τύποι περιφέρονται στα πέριξ, μέχρι που το παίρνουν απόφαση και βολεύονται κατά τα γνωστά. Από τις βόρειες συνοικίες τα λεωφορεία κατεβάζουν λογιώ λογιώ παίδαρους και μαγκάκια, μαθητές του καράτε, μουτζούρηδες και εργατοτεχνίτες, που σπουδάζουν σε νυχτερινές σχολές. Όλη τους η ψυχαγωγία: ποδοσφαιράκια κι αυνανιστήρια. Το βραδυνό τους: μιά μπουγάτσα και γάλα. Στις κυριακάτικες κριτικές για το ποδόσφαιρο, το «μαλάκα» παίρνει και δίνει σε όλους τους τόνους. Καροτσάκια με λαθραίες κασέτες διαφημίζουν Αγγελόπουλο και Καζαντζίδη. ΥΠΑΡΧΩ διαβάζεις σε τρίκυκλα και μπλουζάκια. Από τα τέσσερα ύποπτα σινεμά, τα τρία πέρασαν ήδη στη λογοτεχνία και τώρα έχουν σειρά τα πατσατζίδικα. Τα μπάρ ξεφυτρώνουν σα μανιτάρια, κρατώντας όσο μπορούν την παράδοση του Βαρδάρι. Σέρβοι τουρίστες γδύνουν τα ετοιματζίδικα, και κιτρινόμαυρες φυλές απ’ την Ασία τρελαίνονται για τσόντες και πορνό.

Μέσα σ’ αυτή την τοιχογραφία, κάπου θα πάρει το μάτι σας και μένα, να στέκομαι σε μιά άκρη ακίνητος, παίζοντας με το κομπολόι των παθών μου.

8. ΓΟΝΥΚΛΙΣΙΑ

Η ιστορία αρχίζει με μια φράση σου:
«Πέσε με τα μούτρα στη δουλειά».

Γονατίζω μπροστά σου με θλίψη,
αγκαλιάζω τα πόδια σου τρυφερά,
βουτάω ολόκληρος στα σκέλια σου με λαχτάρα.
Εσύ στέκεις ακίνητος,
πιό όμορφος, όπως σε βλέπω από χαμηλά,
πιό ήρεμος που ο έρωτας γίνεται απ’ τη μέση και κάτω,
μιά δύναμη απροσδιόριστη υποδαυλίζει τον αντρισμό σου.
Με κοιτά από πάνω καλοδιάθετος,
με λύπη για την κατάντια μου,
με στοργή για το κουσούρι μου,
με φανερή ευχαρίστηση καθώς ξαλαφρώνεις–
σ’ ευχαριστώ που μου χάιδεψες τα μαλλιά.

(Ακόμη μιά επικίνδυνη νύχτα
τελειώνει με κατάνυξη.
Ακόμη μιά φωτιά
αντί να με κάψει, με ζέστανε)

9. ΤΑ ΟΝΟΜΑΤΑ

Το ’50 τό λέγαν μινέτο. Ήταν μιά λέξη που έφερνε στο νού παραλυσίες ευρωπαϊκού τύπου. Η ηθική μου φρικιούσε και μόνο στο άκουσμά της. Οι παθητικοί το απέφευγαν γιατί το έβρισκαν λίγο εξευτελιστικό· οι ενεργητικοί το αποστρέφονταν γιατί υπέσκαπτε τον αντρισμό τους. Κυριαρχούσε ακόμη ο βιασμός.

Το ’60 τό λέγαν τσιμπούκι —μιά παραπειστική επιστροφή σε οθωμανικές ακολασίες. Οι αδερφές άρχισαν να το δέχονται σαν ένα νόστιμο μεζελίκι, και τα τεκνά ένιωθαν πιό πολύ άντρες όταν κανείς γονάτιζε μπροστά τους. Το χάλασμα είχε αρχίσει, μόνο που δε φαινόταν ακόμα.

Το ’70 τό λέγαν πίπα. Αν το τσιμπούκι γινόταν απ’ το περίσσευμα, η πίπα πλέον βόλευε το υστέρημα. Χάθηκαν οι κολομπαράδες, χιλιάδες μπάμιες μπέρδεψαν με το αλληλογλείψιμο τους ρόλους.

Ποιος ξέρει τί θ’ ακούσουμε ακόμα, τί νέα ονόματα θα υποδυθεί η αναπηρία.

10. ΑΠΟΤΑΜΙΕΥΣΕΙΣ

Ο Θανάσης βάζει λεφτά στο ταμιευτήριο, έχει κιόλας στην μπάντα τριακόσιες χιλιάδες δραχμές. Του λέω πως ο τιμάριθμος τρέχει με 18%, ο τόκος είναι 13%, άρα τον κλέβουν 5%. Ο Θανάσης δε σκαμπάζει από τέτοια, μ’ ακούει καπνίζοντας το τσιγάρο του και χαίρεται που έχει λίγα χρήματα για ώρα ανάγκης.

Κι εγώ καταθέτω στους φίλους μου την αγάπη μου. Κι όμως, γιατί το κορμί μου εισπράττει λιγότερα απ’ όσα καταθέτει η ψυχή μου; Κι ο τόκος της λατρείας μου ποιο έλλειμμά μου να πρωτοκαλύψει; Πέφτω απ’ τα σύννεφα όταν χρειαστώ λίγη στοργή: η τρυφερότητα που είχα καταθέσει, έχει από καιρό εξαφανιστεί.

Θανάση, εσένα σε κλέβει το κράτος, εμένα ποιος;

11. ΓΕΛΙΕΣΤΕ

Ένας ωραίος άντρακλας μου έφερε ένα τετράδιο με στίχους τραγουδιών του. Σε κάποιο απ’ αυτά, απευθύνονταν «σ’ έναν ποιητή ομοφυλόφιλο» και τού ’λεγε πως ευχαρίστως θα του ξέσκιζε τον κώλο, αν έτσι τον βοηθούσε να γράψει ένα ποίημα. Πήρα μολύβι και σημείωσα από κάτω: «Γελιέστε αν νομίζετε πως έτσι γράφονται τα ποιήματα. Το ποίημα δεν βγαίνει από το ξέσκισμα του κώλου, αλλά από το ξέσκισμα της ψυχής».

12. ΣΕ ΕΝΑ ΛΑΪΚΟ ΦΙΛΟ

Μή βάζεις, σε παρακαλώ, αρώματα.
Μου αρέσει η μυρωδιά του κορμιού σου.
Πιό όμορφο άρωμα απ’ τον ιδρώτα σου δεν έχει.
Θέλω να γεύομαι την αλμύρα του στήθους σου,
να ρουφώ τη μοσκοβολιά της μασχάλης σου,
να μουσκεύω στην υγρασία των σκελιών σου.

Μή βάζεις, σε παρακαλώ, αρώματα.
Γιατί βιάζεσαι να ξεχάσεις το χωριό και το μηχανουργείο;
Τί τα θέλεις εσύ αυτά τα μοσχοσάπουνα;
Θα σου χαλάσουν ύπουλα τον ανδρισμό σου.

Μή βάζεις, σε παρακαλώ, αρώματα.
Μέσα σε χίλιους φλώρους είδα κι έπαθα να βρω έναν άντρα.
Μείνε αυτό που είσαι:
ένα αχάλαστο λαϊκό παιδί.


«Πεζά Ποιήματα»
Συγγραφέας: Ντίνος Χριστιανόπουλος
Εκδόσεις: Ιανός
ISBN: 960-7827-10-4
Αρ. σελίδων: 87


—ΤΕΛΟΣ—


Όποιος θέλει, μπορεί να αφήσει το σχόλιό του· με σεβασμό στον εαυτό του και στον συνάνθρωπό του. Σας ευχαριστώ που διαβάσατε το κείμενό μου.

Τάδε έφη,
© Ναυτίλος Του Διαδικτύου (Περικλής Περικλής)

Σύνδεσμοι: (ανοίγουν σε νέο παράθυρο)
Ντίνος Χριστιανόπουλος - Βικιπαίδια

13 σχόλια:

Greek Rider είπε...

Παρόλο που δεν είμαι ο καταλληλότερος για να κρίνω την ποίηση του Χριστιανόπουλου σίγουρα έχει κάτι ιδιαίτερο.

Η θάλασσα είναι το πιο ωραίο για μένα.

Ναυτίλος είπε...

Greek Rider:

Δεν είναι ανάγκη να τον κρίνεις, απλά να τον γνωρίσεις (κι, ό,τι κερδίσεις, κέρδισες). Είναι γεγονός, πως η ποίηση του είναι ομοφυλοφιλική, (όχι πάντα), και πως είναι πιο εύκολα κατανοητή από έναν ομοφυλόφιλο. Δεν παύει όμως να αποτελεί ένα ενδιαφέρον ψυχογράφημα μιάς εποχής, και μιάς «άγνωστης» ψηφίδας από το ψηφιδωτό που αποτελεί την εποχή που μας μεταφέρει μέσο της ποίησής του. Χαίρομαι που σ’ άρεσε «Η Θάλασσα»· έχει γενικευμένο νόημα που πάει παντού.

:-)

Nikos Lioliopoulos είπε...

Το "ενος λεπτου σιγη" είναι
Πολύ όμορφο

ikonikos είπε...

Γεια χαρά ναυτίλε.

Λίγο έχω διαβάσει και ωραίες οι επιλογές σου, νομίζω δε ότι ακόμα και στο πιο gay περιεχόμενο υπάρχουν μηνύματα που απευθύνονται σε όλους είναι δηλαδή λαϊκά. Θα τον διαβάσω περισσότερο.

Ναυτίλος είπε...

Nikos.Lioliopoulos:

Χαίρομαι που σου άρεσε. Είναι ενδιαφέρον ποιητής αν μη τι άλλο.


Ikonikos:

Δεν θα διαφωνήσω μαζί σου όσον αφορά τα νοήματα. Νομίζω πως η λέξη-κλειδί που χρησιμοποίησες «λαϊκός» είναι αυτό που τον χαρακτηρίζει. Ο Χριστιανόπουλος καταδικάζει τον μετροσεξουαλισμό κι αναζητά και υμνεί την απλή λαϊκότητα των περασμένων γενεών.

Τα βιβλία που προτείνω περιέχουν περί τα 200 ποιήματά του και είναι συλλογή απ’ όσα έχει σχεδόν εκδώσει. Το δε κόστος τους δεν ξεπερνάει τα 20 ευρώ. Πιστεύω πως εάν τα’ αποκτήσεις δεν θα σ’ απογοητεύσουν· αφού σου άρεσαν τα 12 που δημοσίευσα εδώ. Χαιρετώ σε.

spyros1000 είπε...

ΠΟΛΥ ΟΜΟΡΦΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ,ΑΛΗΘΕΙΑ...
ΣΥΓΧΑΡΗΤΗΡΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΡΤΗΣΗ....
ΤΗΝ ΚΑΛΗΜΕΡΑ ΜΟΥ....

George Tsitiridis είπε...

έχω όλα τα ποιηματα του και οτι έχει κυκλοφορησει απο τις εκδόσεις του.
Ειναι νομίζω πολύ καλός και πραγματικά περιγράφει με ζωντάνια και ρεαλισμό και ποίηση
τους έρωτες μεταξύ αντρών
την πόλη της Θεσσαλονίκης
την πιάτσα
και όλα τα άλλα.
Το κακό με τον Χριστιανόπουλο ειναι οτι έμεινε προσκολλημένος εκει
και κάθε φορά που τον ακούς να μιλάει σε γυρνάει χρόνια πίσω.
Κάποτε όλα τα περιοδικα εκπομπές τον ειχαν συνέντευξη και οι οργανώσεις τον καλούσαν σε συζητήσεις.
Ειναι όμως για τα δεδομένα της εποχής τόσο συντιριτικός και οπισοδρομικός που καταντάει λιγάκι γελοίος.
Ο άνθρωπος που έγραψε όλα αυτά τα ποίηματα αφορίζει τις οργανωσεις τα pride τα φεστιβάλ και τα δικαιώματα.
Θεωρεί γελοιότητα τις σχέσεις τον γάμο και τα παιδιά.
Πιστεύει οτι ο πούστης πρέπει να πηγαίνει στην πιάτσα και να εκληπαρεί για ενα τσιμπούκι
να το πληρώνει
να τρώει και καμιά σφαλιάρα και στο σπιτι του.
Εχουμε συναντηθεί πολλές φορές.
Η αποψή του ειναι οτι οι σημερινοι ομοφυλόιφλοι προκαλούνε και κανουν σχέσεις μεταξύ τους ... γελοιότητες δηλαδή.
Κρίμα...
να μην μπορείς να πιάσεις τον παλμό κάθε εποχής και οχι μόνο το δικό σου

Ναυτίλος είπε...

spyros1000:

Χαίρομαι που σ’ άρεσε το αφιέρωμα. Καλώς ήρθες στην παρέα μας.


Πισωγλέντιε, γλυκέ μου φίλε:

Το φαντάστηκα πως θα σου άρεζε ο Χριστιανόπους. Βέβαια, τα όσα λέγεις είναι γνωστά και συμφωνώ απόλυτα μαζί σου. Δεν θα κρίνω όμως τον Χριστιανόπουλο γι’ αυτά. Από ψυχολογικής πλευράς, υποθέτω πως έτσι έμαθε να βλέπει τον εαυτό του παιδιόθεν, ως «σκουπίδι» της κοινωνίας. Το ευτυχές είναι πως διοχέτευσε αυτή του την αρνητικότητα στην τέχνη της ποίησης, κι έτσι έχουμε στα χέρια μας ένα ψηφιδωτό ψυχογράφημα μιας εποχής παλιάς κι αλλοτινής.

Προφανώς δεν μπόρεσε να συμβιβαστεί με την σημερινή πραγματικότητα για δυό, φαντάζομαι, λόγους: Είτε γιατί έμαθε να ζει και να βλέπει έτσι τα πράγματα (εγώ, ο πούστης, το σκουλήκι), είτε γιατί γέρασε κι έγινε... «κακόψυχος»; Ποιός ξέρει;

Σημασία έχει πως μέσω της ποίησής του εκφράζεται και βοηθάει και μερικούς από ‘μας να εκφραζόμαστε μέσω του έργου του.

Καλές διακοπές τρελό αγόρι.

:-)

AMANTA είπε...

Διάβασα τα μισά Ναυτίλε. Δεν αντέχεται τόση συγκίνηση με μιας. Τον ξερω βεβαια το Χριστιανόπουλο, αλλά λίγο τον εχω διαβασει.
Δακρύζω...
Εισαι στην Ξάνθη!!! δεν σε ξερω...
Ε!... δεν ξερω και πολλους. Δεν ξέρω και αν αυτό ειναι το αληθινό όνομά σου. Μένω και γω στην Ξάνθη. Να είσαι πάντα καλά, ΑΜΑΝΤΑ.

Ναυτίλος είπε...

«a»:

Για να σε συγκίνισε τόσο ο Χριστιανόπουλος, θα πει πως ταυτίστηκες με αυτά που γράφει, και πως ένοιωσες τον κρυφό πόνο και τα συναισθήματα που κρύβονται από κάτω. Ίσως να σκεφτείς σοβαρά ν’ αγοράσεις τα δύο βιβλία με τα ποιήματά του. (Ούτε ποσοστά να έπαιρνα ο άτιμος).

Όσο για το δεύτερο σκέλος του σχόλιού σου. Ναι, Ξάνθη είμαι. Λογικό να μην με γνωρίζεις. Κοντά στις 70.000 κατοίκους, μαζί με τα πέριξ, έφτασε η πόλη μας (μεγαλώνει το χρυσό που).

Κι εσύ επίσης, να περνάς καλά.

:-)

Unknown είπε...

Παρακαλώ δείτε για λίγο αυτό.

http://sfyraki.blogspot.com/2008/08/blog-post_22.html

gay super hero είπε...

Εμένα μου αρέσει και το άλλο

"όσο κι αν προσπαθείτε να με θάψετε
εγώ είμαι σπόρος και φυτρώνω"

ή κάπως έτσι

Και εκείνο το άλλο

"μην καταργείτε την υπογεγραμμένη
ιδίως κάτω από το ωμέγα
είναι κρίμα να εκλείψει
η πιο μικρή ασέλγεια
του αλφαβήτου μας"

Είναι σίγουρα μεγάλο μυαλό. Κρίμα που έχει προσκολληθεί σε ένα παρελθόν που πέρασε για πάντα, αλλά φαντάζομαι είναι δύσκολο για έναν άνθρωπο να απαρνηθεί όλα όσα τον σημάδεψαν και τον διαμόρφωσαν.

Ναυτίλος είπε...

Σφυράκιον:

Το είδαμε, το είδαμε. :-)


Gay super hero:

Όπως τα λές φίλτατε. Δεν παύει όμως το έργο του να έχει αξία. Χαίρομαι που σ’ άρεσε το αφιέρωμα. :-)